تکنولوژی آموزش برای کنکوری‌ها

ارتباط تکنولوژی آموزشی و برنامه‌ریزی درسی

 پیشرفت‌های روزافزونی که امروزه در عرصه‌های متفاوت علمی، فنی، آموزشی و… صورت‌گرفته‌اند، برنامه‌ریزان آموزشی و درسی، کارشناسان و صاحب‌نظران مسائل آموزشی را واداشته است تا ساختار، اهداف، برنامه‌ها، محتوا و روش‌های نظام آموزشی خود را به‌روز کنند و خود را با این پیشرفت‌ها هماهنگ و هم سو سازند. یکی از مهم‌ترین راهبردهایی که به برنامه‌ریزان آموزشی و درسی کمک‌های محسوس و شایان توجهی می‌کند، استفاده از تکنولوژی آموزشی در برخورد با مسائل کمی و کیفی آموزش‌وپرورش است.

 تکنولوژی آموزشی در سطح کلان، تمام فعالیت‌های آموزشی اعم از برنامه‌ریزی‌های آموزشی و درسی، تحلیل محتوا، تولید مواد آموزشی، رسانه‌ها و ابزارها، و مدیریت آموزشی را در بر می‌گیرد و در طراحی، اجرا، و اصلاح مجدد برنامه‌های درسی و تجارب آموزشی، نقش مهمی را ایفا می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، تکنولوژی آموزشی، روشی اصولی و منطقی برای حل مشکلات آموزشی و برنامه‌ریزی درسی است که با نگرش نظام‌مند همراه است و به طراحی سیستم‌های آموزشی درازمدت و جامع که کل نظام آموزشی جامعه را در بر می‌گیرد، مربوط می‌شود. این، همان ایفای نقش حل مسئله توسط تکنولوژی آموزشی است.

 در مجموع، نقش عمدهٔ تکنولوژی آموزشی، کمک به بهبود کارایی کل فرایند تدریس و یادگیری است.

 برنامه‌ریزی درسی عبارت است از پیش‌بینی و تهیهٔ مجموعه فرصت‌های یادگیری برای جمعیتی مشخص به‌منظور رسیدن به آرمان‌ها و هدف‌های آموزشی و پرورشی که معمولاً در مدرسه انجام می‌گیرد. برنامه‌ریزی درسی بیشتر در پی آن است که چه چیزی با چه هدفی و با چه محتوایی به چه کسی آموزش داده شود. فرایند برنامه‌ریزی درسی نیز مانند تکنولوژی آموزشی شامل طراحی، اجرا و ارزشیابی است که به دستیابی به اهداف آموزشی می‌انجامد.

 در برنامه‌ریزی درسی، ابتدا هدف‌های کلی مشخص می‌شوند و بر اساس این اهداف، خط‌مشی برنامۀ درسی تنظیم می‌گردد. مهم‌ترین مواردی که در برنامه‌ریزی درسی باید در نظر گرفته شوند، عبارت‌اند از: تدوین مطالب آموزشی، انتخاب مواد و وسائل، نحوهٔ اجرای برنامه و سنجش تحصیلی. تکنولوژیست آموزشی زمینه‌های اجرای برنامۀ درسی را با مواد آموزشی مشخص و روش‌های مناسب یادگیری فراهم می‌کند. او هم چنین، مشخص می‌کند که شاگردان چه نوع مهارت‌ها و معلوماتی را بر مبنای برنامهٔ درسی و محتوای آن احتیاج دارند و طرح لازم برای کسب مهارت‌ها و اخذ معلومات را تهیه می‌کند.

 به‌این‌ترتیب، تکنولوژی آموزشی و برنامه‌ریزی درسی ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر دارند. زیرا هدف هر دو، طراحی فرصت‌های مناسب برای یادگیری بهتر یادگیرنده و حداکثر بهره‌وری از این فرصت‌هاست. هر دو رشته شامل مراحل طراحی، اجرا و ارزشیابی هستند. برنامه‌ریزی درسی عامل تحقق اهداف برنامه‌های آموزشی و تکنولوژی آموزشی عامل تحقق هدف‌های برنامۀ درسی است.

 براین‌اساس، برنامه‌ریزی درس مجموعه فعالیت‌هایی تلقی می‌شود که میان عناصر اصلی برنامه‌های درسی (هدف، محتوا، روش و ارزشیابی) ارتباط برقرار می‌کند، اما زمینهٔ ایجاد تغییروتحول در نظام برنامۀ درسی از طریق تکنولوژی آموزشی به وجود می‌آید. در واقع، برنامه‌ریزی درسی و تکنولوژی آموزشی در کنار هم و با بهره‌مندی از یکدیگر می‌توانند فرایند آموزش را تسهیل کنند؛ بنابراین رابطۀ این دو رابطه‌ای طولی است و با یکدیگر هم‌پوشی دارند.