هایلایت کردن در مطالعه؛ مهارت یادگیری یا توهم یادگیری؟

یکی از شایع‌ترین مشکلات در هایلایت کردن، افراط در برجسته‌سازی متن است. بسیاری از افراد هنگام مطالعه، احساس می‌کنند که تقریباً تمام اطلاعات مهم هستند و در نتیجه، درصد زیادی از متن را هایلایت می‌کنند. این کار چند مشکل اساسی ایجاد می‌کند:

• چرا هایلایت کردن بیش از حد مشکل‌ساز است؟

  • عدم تفکیک اطلاعات کلیدی
    اگر نیمی از صفحه را هایلایت کنید، دیگر هیچ بخشی از متن واقعاً برجسته نیست! هدف اصلی این تکنیک این است که بخش‌های کلیدی سریع‌تر شناسایی شوند، اما وقتی بیش از حد از آن استفاده شود، تفاوت بین اطلاعات مهم و غیرمهم از بین می‌رود.

  • بار شناختی بالا و کاهش تمرکز
    چشم و مغز ما هنگام مرور متن‌های رنگی، تلاش می‌کنند بین قسمت‌های مهم تمایز قائل شوند. وقتی قسمت‌های زیادی رنگی شده باشند، این کار سخت‌تر شده و باعث خستگی شناختی می‌شود.

  • توهم یادگیری بدون درک واقعی
    افرادی که بخش‌های زیادی را هایلایت می‌کنند، اغلب این حس را دارند که در حال یادگیری هستند، اما در واقع، این صرفاً یک فعالیت ظاهری است. هایلایت کردن بدون پردازش اطلاعات و تلاش برای به خاطر سپردن آن‌ها، هیچ کمکی به درک عمیق مطالب نمی‌کند.

• چگونه از این اشتباه جلوگیری کنیم؟
  • از قانون ۲۰٪ استفاده کنید: در هر صفحه، فقط ۲۰٪ از متن را هایلایت کنید. این قانون کمک می‌کند تا اطلاعات واقعاً مهم انتخاب شوند.
  • قبل از هایلایت کردن، ابتدا متن را کامل بخوانید: بسیاری از افراد هنگام اولین خواندن متن، بدون داشتن درک کامل از محتوا، شروع به هایلایت کردن می‌کنند. این کار باعث می‌شود که بخش‌های غیرضروری را هم برجسته کنند. بهتر است ابتدا یک دور متن را بخوانید و سپس قسمت‌های کلیدی را انتخاب کنید.
  • از رنگ‌های کمتر استفاده کنید: استفاده از ۱ تا ۲ رنگ کافی است. برخی افراد با استفاده از رنگ‌های مختلف برای مفاهیم متفاوت، متن را به یک رنگین‌کمان تبدیل می‌کنند که درک مطلب را دشوارتر می‌کند. یک رنگ برای نکات اصلی و یک رنگ دیگر برای مثال‌ها کافی است.