اصل پارسیمونی (تیغ اوکام): قدرت سادگی در پیچیدگی‌های جهان

برای درک عمیق‌تر نقش اصل پارسیمونی در علم، نگاهی به چند نمونه‌ی تاریخی و تاثیرگذار می‌اندازیم:

• ۱. نظام خورشید-مرکزی کوپرنیک در برابر نظام بطلمیوسی:
  در قرون وسطی، نظریه‌ی بطلمیوسی که زمین را مرکز جهان می‌دانست، مدلی پیچیده با دایره‌های تو در تو و افلاک گردان ارائه می‌داد تا حرکت سیارات را توضیح دهد. این مدل برای هر سیاره مسیر جداگانه‌ای داشت و پر از مفروضات غیرقابل مشاهده بود.
  اما نیکلاس کوپرنیک با معرفی مدل خورشیدمرکزی، نشان داد که می‌توان با ساختاری ساده‌تر و مفروضات کمتر، مسیر سیارات را با دقت بیشتری توضیح داد. نظریه‌ی او که بعدها به‌دست کپلر و گالیله گسترش یافت، نمونه‌ای برجسته از کاربرد اصل پارسیمونی در علم است.
• ۲. نظریه‌ی فرگشت داروین:
  در قرن نوزدهم، چارلز داروین نظریه‌ی انتخاب طبیعی را ارائه کرد که می‌توانست تنوع حیات و سازگاری موجودات با محیط را با استفاده از یک مکانیسم ساده یعنی بقا و تولیدمثل افراد دارای صفات سازگارتر توضیح دهد.
  در برابر آن، نظریه‌هایی وجود داشت که وجود تنوع در موجودات زنده را با توسل به مفاهیمی مثل «طراحی هوشمند» یا «خلقت جداگانه» برای هر گونه توضیح می‌دادند که مستلزم مفروضات پیچیده، غیرقابل آزمون و خارج از حوزه‌ی مشاهده‌ی تجربی بودند.
  نظریه‌ی داروین با وجود سادگی نسبی و توانایی بالای تبیین، بر اساس اصل پارسیمونی از قدرت علمی بیشتری برخوردار بود و همین باعث شد که در قلب زیست‌شناسی مدرن جای گیرد.
• ۳. مکانیک نیوتنی و نظریه‌های بعدی:
  در سده‌های هفدهم و هجدهم، فیزیک‌دانانی چون نیوتن با قوانین سه‌گانه‌ی حرکت و قانون جهانی گرانش، مدلی واحد و ساده برای توجیه حرکت اجرام آسمانی و اجسام زمینی ارائه کردند. مدل نیوتنی، بدون نیاز به روح افلاک، ذات‌های آسمانی یا علل غیبی، توانست بسیاری از مشاهدات را به‌دقت پیش‌بینی کند. این نیز نمونه‌ای از غلبه نظریه‌ی ساده‌تر بر فرضیه‌های پیچیده‌ی پیشین بود.