فناوری بیومتریک در دنیای امروز بهعنوان یکی از تکنولوژیهای پیشرفته و مورداستفاده قرار میگیرد. این فناوری برای شناسایی افراد با استفاده از ویژگیهای بدنی مانند اثر انگشت، صورت، چشم و… استفاده میشود. در این وبلاگ قصد داریم به معرفی فناوری بیومتریک و مزایا و معایب آن، کاربردهای آن و نقش آن در آموزش بپردازیم.
فهرست مطالب
معرفی فناوری بیومتریک
بیومتریک از دو کلمهٔ یونانی تشکیل شده است؛ Bio به معنای زندگی و Metric به معنای اندازهگیری. بیومتریک به زبان بسیار ساده، اندازهگیری ویژگیهای بیولوژیکی هر فرد است. از اثر انگشت و خطوط کف دست گرفته تا نحوهٔ راهرفتن و انحراف صورت؛ ویژگیهای بیومتریک هیچکسی، حتی دوقلوها، مشابه دیگری نیست.
فناوری بیومتریک بهعنوان یک سیستم شناسایی افراد، از ویژگیهای بدنی مانند اثر انگشت، صورت، چشم و… استفاده میکند. با استفاده از این فناوری، میتوان بهراحتی افراد را شناسایی کرد و از سیستم های امنیتی بهره برد. فناوری بیومتریک به دلایلی همچون دقت بالا، امنیت بالا، سرعت بیشتر و…، بهشدت مورداستفاده قرار میگیرد.
تکنولوژی بیومتریک از جدیدترین و امنترین راهکارهای احراز هویت در عرصه فناوری و اطلاعات میباشد که با استفاده از مشخصههای فیزیولوژی و یونیک افراد از جمله اثر انگشت، تشخیص چهره، الگوی کف دست و… هویت فرد را تشخیص یا تأیید میکند. اولین سیستم های احراز هویت بر پایه تکنولوژی بیومتریک، نمونههای تشخیص اثر انگشت بوده که در حال حاضر نیز این شیوه احراز هویت با فناوریهای تازه و جدید استفاده میشود.
شیوههای تشخیص چهره و اسکن کف دست نیز از دقیقترین و سریعترین روشهای احراز هویت بیومتریک میباشند که علاوه بر سیستم های کنترل دسترسی در انواع دستگاه حضوروغیاب نیز مورداستفاده قرار میگیرند. از دلایل امنیت بالای شیوههای احراز هویت بیومتریک میتوان به منحصربهفرد بودن و عدم تغییر آنها در طول عمر انسان اشاره کرد.
در دنیای مدرن امروزی، شناسایی و احراز هویت ایمن افراد بیشازپیش اهمیت دارد و به همین دلیل استفاده از ویژگیهای فیزیولوژیک از جمله تشخیص الگوی کف دست، چهره، اثر انگشت، عنبیه و … در دستگاههای کنترل تردد از محبوبیت بالایی برخوردار میباشد.
باتوجهبه اینکه ویژگیهای فیزیولوژیکی در طول زندگی انسان ثابت و ماندگار میباشند و میزان خطا در استفاده از شیوههای احراز هویت بیومتریک بسیار کم است، به جرات میتوان گفت دستگاههای حضوروغیاب بیومتریک از ایمنترین شیوههای احراز هویت مورداستفاده در جهان میباشد.
بیومتریک چگونه کار میکند؟
کل ساختار امنیتی احراز هویت بیومتریک بر مبنای مقایسه است. سیستمهای بیومتریک ویژگیهای فردی را که در طول زمان ثابت باقی میماند مانند اثر انگشت، صدا، الگوهای شبکیه، چهره و خطوط کف دست را ذخیره میکنند. زمانی که کاربر درخواست احراز هویت را مطرح میکند، این سیستم ویژگیهای فرد را با پایگاهدادههای خود مقایسه میکند. در صورت مطابقت دقیق، دسترسی ارائه میشود.
تمام سیستمهای بیومتریک از سه بخش اصلی زیر تشکیل شدهاند؛
یک سنسور برای ثبت و ضبط دادههای بیومتریک که برای تشخیص هویت استفاده میشوند.
یک برنامه که دادههای ثبت شده را به فرمتهای دیجیتالی تبدیل میکند و هرگونه دادهی جدید را با نمونههای ذخیره شده مقایسه میکند.
پایگاه داده برای دادههای بیومتریک تا نرمافزار قادر به مقایسهی اطلاعات مختلف بین آنها باشد.
انواع مختلف بیومتریک
سیستمهای بیومتریک را میتوان به دو بخش اصلی زیر تقسیم کرد.
بیومتریک فیزیکی
همانطور که از نام آن پیداست، بیومتریک فیزیکی از نشانگرهای بیولوژیکی منحصربهفرد مانند خطوط کف دست، اثر انگشت، کشیدگی رگها، الگوی عنبیه و شبکیه چشم و صدا استفاده میکند. این ویژگیها را میتواند با استفاده از سنسورهای مختلف ثبت و ضبط کرد و سپس برای شناسایی و احراز هویت استفاده میشوند.
شاخصهای بیومتریک فیزیولوژیکی: چشم – اثر انگشت – چهره فرد – صدای فرد – کف دست و هندسه رگها
بیومتریک رفتاری
بیومتریک رفتاری بر اساس تجزیهوتحلیل الگوها و رفتارهای منحصربهفرد هر فرد کار میکند. بهعنوانمثال میتوانیم به استفاده از اطلاعاتی مانند سرعت تایپ، نحوهٔ راهرفتن و دست خط اشاره کنیم.
چرا بیومتریک برای سیستمهای امنیتی اهمیت زیادی دارد؟
رویهمرفته استفاده از اطلاعات بیومتریک در کنار پسوردها، احتمال هک و نفوذ به اکانتهای کاربران را تا حد زیادی کاهش میدهد. دررابطهبا اهمیت این موضوع برای سیستمهای امنیتی میتوانیم به دلایل زیر اشاره کنیم؛
دقت بالا – همانطور که گفتیم، سیستمهای بیومتریک مبتنی بر ویژگیهای منحصربهفرد افراد هستند که کپیبرداری از آنها کار بسیار سختی محسوب میشود. پسوردها را بهراحتی میتوان به اشتراک گذاشت ولی کپی کردن اطلاعات بیومتریک به این راحتیها نیست.
ضد تقلب – سیستمهای بیومتریک پیشرفته کابوس دزدان و هکرها هستند زیرا اگر اطلاعات به سرقت بروند یا به هر صورتی به خطر بیفتند، این نوع سیستمها برای احراز هویت از چند روش متفاوت استفاده میکنند.
سرعت بالا – اکثر سیستمهای بیومتریک برای ارائهی یک تجربهی سریع و راحت طراحی شدهاند. این سریع بودن فرایند تایید در مواقع اضطراری اهمیت زیادی دارد زیرا در این شرایط کاربران خواستار دسترسی سریع به فایلها یا سیستمهای خود هستند.
مزایا فناوری بیومتریک
دقت بالا:
فناوری بیومتریک به دلیل استفاده از ویژگی های بدنی، دقت بالایی در شناسایی افراد دارد.
امنیت بالا:
با استفاده از فناوری بیومتریک، امکان تقلب در شناسایی افراد به کاهش میرسد.
سرعت بیشتر:
با استفاده از فناوری بیومتریک، سرعت بیشتری در شناسایی افراد داریم.
خطر کمتر برای سلامتی:
استفاده از فناوری بیومتریک به معنی عدم نیاز به تماس مستقیم با محیط و اشیاء دیگر است که در نتیجه میتوان از خطر بیماریهای عفونی و… جلوگیری کرد.
معایب فناوری بیومتریک
هزینه بالا:
استفاده از فناوری بیومتریک قیمت بالایی دارد که برای بسیاری از افراد و سازمانها قابلیت خریداری نیست.
محدودیت در دسترسی:
برخی از ویژگیهای بدنی افراد، مثل اثر انگشت، ممکن است به دلایلی از جمله بیماریهای پوستی از دسترسی به فناوری بیومتریک محروم شوند.
خطا در شناسایی:
در برخی موارد ممکن است خطایی در شناسایی افراد رخ دهد، این خطا ممکن است به دلیل تغییراتی در ویژگیهای بدنی فرد یا مشکلات فنی سیستم باشد.
کاربردهای فناوری بیومتریک
سیستم های امنیتی:
فناوری بیومتریک به دلیل دقت و امنیت بالا، در سیستم های امنیتی مانند دربهای خودرو، دربهای ورودی ساختمانها، بانکها و… استفاده میشود.
حضوروغیاب:
در بسیاری از سازمانها، سیستم های حضوروغیاب با استفاده از فناوری بیومتریک پیادهسازی شده است.
پرداخت الکترونیکی:
فناوری بیومتریک بهعنوان یک روش پرداخت الکترونیکی نیز مورداستفاده قرار میگیرد.
آیندهی بیومتریک
با توجه به مزایای بیشمار بیومتریک، میتوان گفت که آیندۀ سیستمهای امنیتی را تشکیل میدهد. در ادامه چند پیشبینی برای آیندۀ این فناوری مطرح میکنیم؛
سیستمهای پرداخت مبتنی بر بیومتریک
شرکتهایی مانند آمازون در برخی از فروشگاههای خود امکان پرداخت با استفاده از الگوی کف دست را فراهم کرده است. احتمالا در آیندهی نزدیک چنین روشهایی برای پرداخت بیشتر استفاده میشود.
تشخیص صدا
سیستمهای تشخیص صدا روزبهروز بهتر میشوند و به همین خاطر بهزودی صدا بهعنوان یکی از راههای احراز هویت سیستمها و گجتهای مختلف استفاده میشود.
نقش فناوری بیومتریک در آموزش
فناوری بیومتریک در آموزش نقش مهمی ایفا میکند. با استفاده از این فناوری، میتوان در سیستم های حضوروغیاب دانشآموزان و دانشجویان از ورود غیرمجاز به کلاسها جلوگیری کرد و بهراحتی حضور آنها را ثبت کرد. همچنین، این فناوری در سیستم های امنیتی مدارس و دانشگاهها نیز مورداستفاده قرار میگیرد.
به کمک تکنولوژیهای بیومتریک (فناوری که با نشانههای زیستی انسان سروکار دارد) امکان بررسی وضعیت دانشآموزان (مثلاً خستگی، اضطراب یا میزان تمرکز) قابلبررسی است، بهعنوانمثال با تکنولوژی ردگیری حرکات چشم (Eye Tracking) معلم میتواند متوجه شود دانشآموز تا چه اندازه روی درس تمرکز دارند و در صورتی که تعداد زیادی از بچهها خسته شده باشند، با ایجاد یک تغییر در روند تدریس، میزان اثرپذیری آنها را افزایش دهد.
سخن پایانی
فناوری بیومتریک به دلیل دقت، امنیت، سرعت و کاربرد در بسیاری از صنایع، مورداستفاده قرار میگیرد. بااینحال، هزینه بالا و محدودیت در دسترسی به این فناوری، ممکن است برای برخی از افراد و سازمانها قابلیت خریداری نباشد. در آموزش نیز، این فناوری در سیستم های حضوروغیاب و سیستم های امنیتی مورداستفاده قرار میگیرد.
برای ارسال نظر لطفا ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید. صفحه ورود و ثبت نام