گس‌لایتینگ چیست؟ علائم، انواع، نشانه‌ها و راه‌های مقابله با سوءاستفاده روانی پنهان

یکی از دلایلی که گس‌لایتینگ چنین آسیبی عمیق و ماندگار بر جای می‌گذارد، ماهیت تدریجی آن است. این نوع از سوءاستفاده روانی به مرور زمان قربانی را از درون می‌فرساید و اعتماد به قضاوت، احساسات و حتی حافظه‌اش را سلب می‌کند. در نتیجه، فرد شروع به زیر سؤال بردن خود می‌کند؛ نمی‌داند آیا واقعاً اتفاقی افتاده یا نه، نمی‌تواند تصمیم‌های ساده را بدون تأیید دیگران بگیرد، و هر بار که تلاش می‌کند احساس ناراحتی‌اش را بیان کند، با عباراتی مانند «تو زیادی حساس شدی» یا «همه‌اش توی ذهنت ساختی» روبه‌رو می‌شود.

این تکرارها منجر به ایجاد احساس بی‌ارزشی، افسردگی، اضطراب، و حتی اختلالات اضطراب پس از سانحه (PTSD) می‌شود. قربانی ممکن است احساس کند در یک چرخه بی‌پایان گیر افتاده است، جایی که به جای حمایت شدن، باید از واقعیت خودش دفاع کند. در بسیاری از موارد، گس‌لایتینگ باعث انزوا و قطع ارتباط با دوستان و خانواده نیز می‌شود، چرا که قربانی احساس می‌کند دیگران هم او را درک نمی‌کنند یا طرف فرد سوء‌استفاده‌گر را گرفته‌اند.

آنچه این تأثیرات را پیچیده‌تر می‌کند، این است که بسیاری از قربانیان گس‌لایتینگ نمی‌توانند به‌راحتی از رابطه آسیب‌زننده خارج شوند. به دلیل تضعیف اعتماد به نفس، آن‌ها اغلب به شخص سوءاستفاده‌گر وابسته می‌شوند و باور می‌کنند بدون او نمی‌توانند درست تصمیم بگیرند یا زندگی کنند. همین وابستگی ذهنی، فرار از این چرخه را دشوارتر می‌سازد و آسیب‌های روانی را عمیق‌تر می‌کند.