روانشناسی مثبت‌گرا: علمی برای ساختن یک زندگی شادتر و موفق‌تر

اگرچه سلیگمن آغازگر روانشناسی مثبت‌گرا بود، اما این رویکرد علمی بر پایه‌ی تحقیقات و نظریات روانشناسان برجسته‌ی دیگری نیز شکل گرفته است. برخی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان این حوزه عبارت‌اند از:

1. ابراهام مزلو (Abraham Maslow) و نظریه‌ی خودشکوفایی
   مزلو یکی از اولین روانشناسانی بود که به اهمیت شکوفایی فردی (Self-Actualization) اشاره کرد. او در نظریه‌ی معروف هرم نیازهای خود، بیان کرد که انسان‌ها پس از تأمین نیازهای اساسی (مانند غذا، امنیت و روابط اجتماعی)، به دنبال تحقق توانایی‌های بالقوه‌ی خود و یافتن معنا در زندگی هستند. این ایده با مفاهیم روانشناسی مثبت‌گرا همخوانی دارد.

2. کارول دوک (Carol Dweck) و ذهنیت رشد (Growth Mindset)
   دوک نشان داد که طرز فکر افراد درباره‌ی توانایی‌هایشان تأثیر زیادی بر موفقیت و رشد شخصی آن‌ها دارد. افرادی که ذهنیت رشد دارند، معتقدند که با تلاش و یادگیری مداوم می‌توانند مهارت‌ها و هوش خود را بهبود دهند. این مفهوم یکی از اصول روانشناسی مثبت‌گرا محسوب می‌شود، زیرا تأکید دارد که نگرش مثبت و پشتکار می‌تواند مسیر زندگی فرد را تغییر دهد.

3. باربارا فردریکسون (Barbara Fredrickson) و نظریه‌ی گسترش و ساخت (Broaden-and-Build Theory)
   فردریکسون یکی از پیشگامان بررسی تأثیر هیجانات مثبت بر عملکرد ذهنی و جسمی انسان است. او در نظریه‌ی خود بیان می‌کند که احساسات مثبت نه‌تنها لحظات خوشایند ایجاد می‌کنند، بلکه توانایی‌های شناختی، خلاقیت و انعطاف‌پذیری ذهنی را نیز افزایش می‌دهند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که افراد شاد، از نظر روانی و اجتماعی عملکرد بهتری دارند و بهتر می‌توانند با چالش‌های زندگی روبه‌رو شوند.

4. ادوارد دیسی و ریچارد رایان (Deci & Ryan) و نظریه‌ی خودمختاری (Self-Determination Theory)
   دیسی و رایان در تحقیقات خود نشان دادند که سه نیاز اساسی برای ایجاد انگیزه و رضایت از زندگی وجود دارد:

   • خودمختاری (Autonomy): احساس کنترل بر تصمیمات و مسیر زندگی خود.
   • شایستگی (Competence): حس توانایی در انجام کارها و موفقیت در چالش‌ها.
   • ارتباط (Relatedness): برقراری روابط عمیق و معنادار با دیگران.
     این نظریه نشان می‌دهد که برای داشتن یک زندگی شاد و رضایت‌بخش، انسان‌ها باید در این سه حوزه رشد کنند.