مدرسه هوشمند چه مدرسه ای است و چه ویژگیهایی دارد؟
خوشبختانه با پیشرفت فناوری و کاربرد آن در حوزه آموزشوپرورش، مدرسه هوشمند بهعنوان یک راهحل ایدهآل برای بهبود فرایند آموزش و یادگیری به شمار میرود. در مدرسه هوشمند، از تکنولوژیهای پیشرفته مانند تلفن همراه، تبلت، کامپیوتر و تلویزیون هوشمند برای ارائه محتوای آموزشی در هر زمان و مکانی به دانشآموزان استفاده میشود.
از طرفی، با استفاده از نرمافزارهای آموزشی پیشرفته، مدارس هوشمند توانایی ارائه بازخورد دقیقتر به دانشآموزان را دارند و فرصتهایی برای تعامل بیشتر بین دانشآموزان و معلمان را فراهم میکنند. این نوع مدارس با افزایش کیفیت آموزش و یادگیری، کاهش هزینههای آموزشی و افزایش انگیزه و علاقه دانشآموزان به یادگیری همراه است.
در وبلاگ ما، به بررسی و معرفی مدارس هوشمند و چگونگی کارکرد آنها خواهیم پرداخت؛ بنابراین، اگر به دنبال یادگیری در مورد مدارس هوشمند و نحوه استفاده از فناوری در حوزه آموزش هستید، با ما همراه شوید.
فهرست مطالب
مدرسه هوشمند چیست؟
مدرسه هوشمند یا همان Smart School، یک نوع مدرسه است که از فناوریهای پیشرفته برای بهبود فرایند آموزش و یادگیری استفاده میکند. این مدارس با استفاده از تکنولوژیهای مختلف مانند تلفن همراه، تبلت، کامپیوتر، تلویزیون هوشمند و سایر وسایل الکترونیکی، به دانشآموزان امکان پیگیری و دسترسی به محتوای آموزشی را در هر زمان و مکانی فراهم میکنند.
بهعلاوه، مدارس هوشمند با استفاده از نرمافزارهای آموزشی پیشرفته، فرصتهایی را برای تعامل بیشتر بین دانشآموزان و معلمان فراهم میکنند و همچنین توانایی ارائه بازخورد دقیقتر به دانشآموزان را دارند. این نوع مدارس باعث افزایش کیفیت آموزش و یادگیری، کاهش هزینههای آموزشی و افزایش انگیزه و علاقه دانشآموزان به یادگیری میشود.
ویژگیهای یک مدرسه هوشمند
همانطور که گفته شد واژهٔ هوشمند در برگیرنده خصوصیات بسیاری است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. وجه اشتراک تمامی این ویژگیها، تسریع و تسهیل روند یادگیری در دانشآموزان و تقویت روحیه خلاقانه آنان است.
1 – استفاده از تکنولوژی روز جهت آموزش و سنجش
بر هیچکس پوشیده نیست که استفاده از تکنولوژی و تجهیزات روز چه تأثیر شگرفی بر روند آموزش نهاده است. متأسفانه عدهای تکنولوژی را با داشتن چند سیستم کامپیوتری برابر میدانند، درحالیکه هر نوع ابزار نوینی که بتواند بهنوعی آموزش و درک مطالب را راحتتر کند در این بخش قرار میگیرد. برای مثال استفاده از میکروسکوپهای بهروز در آزمایشگاه نیز نوعی استفاده از تکنولوژی محسوب میشود؛ بنابراین نباید تکنولوژی را به داشتن پروژکتور و چند دستگاه کامپیوتر محدود کرد. در ادامه به ذکر نام تعدادی از تکنولوژیهای نوین که در مدرسه هوشمند به کار میرود بسنده کردهایم:
استفاده از رایانههای جدید با سیستم عاملهای بهروز استفاده از سیستم های صوتی تصویری مناسب در فضای کلاس مانند ویدئو پروژکتور، لپتاپ یا تبلت و بورد هوشمند استفاده از فضای اینترنت جهت آموزش و ایجاد یک سایت و پلتفرم مناسب جهت ارتباطگیری با دانشآموزان و پیگیری آنها استفاده از تجهیزات آموزشی و پژوهشی بهروز، برای مثال آزمایشگاهها باید بهخوبی تجهیز شده باشند. سیستم پیامکی فراگیر جهت اطلاعرسانی به کادر، دانشآموزان و اولیای آنها
2 – ایجاد محیط پژوهشی مناسب
متأسفانه جای خالی پژوهش در کنار آموزشوپرورش بهخوبی در نظام آموزشی کشورمان دیده میشود. به همین منظور امروزه برخی از مدارس موفق هوشمند اقدام به تقویت روحیه خلاقیت دانشآموزان و ایجاد یک فضای مناسب جهت انجام پژوهشهای علمی کردهاند. در این زمینه مسابقات کشوری متعددی نیز وجود دارند که حضور پررنگ مدارس هوشمند در این مسابقات، خود نشاندهنده تأثیرگذار بودن این روند بوده است.
3 – سیستم منسجم آموزش و ارزیابی از راه دور
مدرسه هوشمند دانشآموزان خود را در تعطیلیها و شرایط شیوع کرونا رها نخواهد کرد. علاوه بر فضای فراهم آمده توسط وزارت آموزشوپرورش، مدارس هوشمند میتوانند بهصورت مستقل نیز فرایند آموزش را دنبال کنند. علاوهبرآن در مدارس هوشمند برگزاری آزمون بهصورت مجازی سالها قبل از شیوع کرونا انجام میشده است و میتوان آن را بهعنوان یک نمونه موفق در زمینه ارزیابی معرفی نمود.
4 – دخالتدادن دانشآموز در فرایند آموزش
علاوه بر موارد فوق که بیشتر به مباحث کامپیوتری مربوط میشد، مدارس هوشمند توانستهاند یک تحول دیگر را نیز در آموزشوپرورش ایجاد کنند و آن دخالتدادن دانشآموز در نقشهای فرا یادگیری است. به این صورت که دانشآموزان علاوه بر یادگیری مطالب درسی، میتوانند مطالب مهم دیگری را نیز بیاموزند. برای مثال در بسیاری از مدرسههای هوشمند کلاسهای رباتیک نیز برگزار میشود. ضمناً به دلیل پیشرفته بودن سیستم کنفرانس در این مدارس، دانشآموزان قادر خواهند بود، مطالب موردنظر خود را بهصورت داوطلبانه در کلاس ارائه دهند و همین امر باعث تقویت اعتمادبهنفس در آنها میشود.
5 – سیال بودن فرایند آموزش و جذابتر بودن آن
در مدرسه هوشمند، به دلیل استفاده از ابزارهای متنوع و همچنین سیستم آموزشی بهروز، دانشآموزان میتوانند بهخوبی با محیط آموزش ارتباط برقرار کنند و فرایند آموزش از حالت خستهکننده خارج شده و دانشآموزان آن را با رغبت بیشتری دنبال میکنند. ضمناً در کلاسهای هوشمند، معلمان قدرت مانور بالاتری در آموزش دارند و میتوانند با روشهای متعددی کلاس را مدیریت کنند.
6 – فعالیتهای فوقبرنامه و تفریحی متنوعتر
در مدارس هوشمند به دلیل استفاده گسترده از تجهیزات نوین، فعالیتهای فوقبرنامه نیز از تنوع بیشتری برخوردارند. برای مثال دانشآموزان در اوقات فراغت خود میتوانند از آزمایشگاه استفاده کرده و یا در فضای وب به جستجو بپردازند. همچنین نمایش فیلمهای مناسب با فضای کلاس نیز میتواند به روحیه دانشآموزان کمک کند و علاقه آنها به محیط کلاس را افزایش دهد.
7 – ارتباط آنلاین با والدین
ارتباط با والدین توسط نرمافزار مدرسه در یک بستر آنلاین انجام میگیرد، والدین بهصورت برخط با مدیر و معلمان مدرسه در ارتباط هستند و از وضعیت آموزشی فرزند خودآگاه میشوند.
چرا هوشمندساری مدرسه مهمه؟
هوشمندسازی مدارس بهعنوان یک راهحل نوین در حوزه آموزش، برای بهبود کیفیت و کارایی فرایند آموزش و یادگیری استفاده میشود. این روش با استفاده از فناوریهای پیشرفته، امکان پیادهسازی یک محیط آموزشی خلاق و پویا را فراهم میکند که به دانشآموزان امکان پیگیری و دسترسی به محتوای آموزشی در هر زمان و مکانی را میدهد.
بهعلاوه، هوشمندسازی مدارس باعث کاهش هزینههای آموزشی شده و درعینحال کیفیت آموزش و یادگیری را بالا میبرد. این روش باعث افزایش انگیزه و علاقه دانشآموزان به یادگیری و ایجاد فرصتهای بیشتری برای تعامل بین دانشآموزان و معلمان میشود.
باتوجهبه اهمیت فناوری در جامعه امروز، هوشمندسازی مدارس بهعنوان یک راهکار مناسب برای تأمین آموزشوپرورش باکیفیت و با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته، بسیار مهم و ضروری است. به طور خلاصه، هوشمندسازی مدارس میتواند به بهبود کیفیت و کارایی فرایند آموزش و یادگیری کمک کند و آینده روشنتری برای دانشآموزان فراهم کند.
اهداف مدارس هوشمند
- ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری و همچنین تغییر شیوه یادگیری از روش مبتنی بر حافظه به روش مبتنی بر تفکر و خلاقیت
- کاهش هزینههای آموزشی
- افزایش انگیزه و علاقه دانشآموزان به یادگیری و افزایش مشارکت
- تولید نیروی متفکر، خلاق و آشنا با تکنولوژیهای روز
- ارائه و فراهمسازی فرصتهایی برای بهبود تواناییها و استعدادهایی دانشآموزان
فواید مدرسه هوشمند چیست؟
هوشمندسازی مدارس مزایای زیادی در اختیار مدیران، کادر آموزشی، اولیا و دانشآموزان قرار میدهد. از جمله فواید مدرسه هوشمند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1 – دسترسی آسان به اطلاعات بهصورت آنلاین
ازآنجاییکه یک کلاس هوشمند به دستگاههای مختلفی برای اتصال به اینترنت مجهز شده است، دانشآموزان با استفاده از آنها بهراحتی میتوانند به اطلاعات بهصورت آنلاین دسترسی داشته باشند. چنین دسترسی آسانی، روند آموزش را هم برای معلمان و هم دانشآموزان حرفهایتر میسازد.
2 – صرفهجویی در زمان با رسانههای دیجیتال
در مدرسه هوشمند، دانشآموزان میتوانند از رسانههای دیجیتال برای یادداشتبرداری استفاده کرده و در زمان خود صرفهجویی کنند. در نتیجه از زمان صرفهجویی شده میتوان تمرین و مرور موضوعات آموخته شده استفاده کرد. علاوه بر این، گزینههایی مانند Google Docs به معلمان اجازه میدهد اسناد درسی را به طور همزمان در محیطی ذخیره کنند که همه دانشآموزان بتوانند بهراحتی و در هر زمانی از شبانهروز به آن دسترسی داشته باشند. مزیت دیگر رسانههای دیجیتال این است که دانشآموزان بهراحتی میتوانند جزوههای خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و همچنین سؤالات درسی خود را به شیوهای بهتر و مؤثرتر مطرح کنند.
3 – کمک به درک بهتر موضوعات با ابزارهای دیجیتال
هوشمندسازی شرایط بهتری را برای درک بهتر موضوعات ارائه میدهد. جلسات آموزشی شامل ابزارهای بصری بیشتری مانند پاورپوینتها، جلسات صوتی، اسناد Word و ارائههای ویدئویی هستند که این ابزارها، مطالب آموزشی را بیشتر قابلدرک میکنند. یک تصویر ساده میتواند جایگزین هزاران کلمه شود و استفاده از چنین ابزارهای آموزشی باعث میشود یادگیری به شکل مؤثرتری اتفاق بیفتد. گوشدادن به سخنرانیها و یادداشتبرداری همزمان میتواند به دانشآموزانی که کمتر قادر به انجام تکالیف هستند کمک کند.
4 – دیدگاه وسیعتر در یادگیری
دانشآموزان در کلاس درس سطح درک یکسانی ندارند. روشهای تدریس سنتی شرایط دشواری را برای دانشآموزان ضعیفتر ایجاد میکند، اما هوشمند کردن مدارس، کار را برای این دانشآموزان آسانتر کرده است. چنین دانشآموزانی با جلوههای بصری، بهراحتی میتوانند یک تصویر را تفسیر کنند و مطالب آموزشی را بهتر متوجه شوند.
5 – تعامل بیشتر در محیط یادگیری
استفاده از ابزارهای دیجیتال در مدارس هوشمند، یک محیط آموزشی تعاملی را ایجاد میکند که در آن معلمان و دانشآموزان بهتر میتوانند با یکدیگر در ارتباط باشند. چنین تعاملی سطح کیفی تدریس و ارتباط بین معلمان و دانشآموزان را بهبود میبخشد. علاوه بر این، دانشآموزان میتوانند به طور مستقیم از طریق پیامرسانی و ایمیل با معلمان ارتباط برقرار کرده و این ارتباط را در خارج از مدرسه نیز حفظ کنند. در نتیجه قادر هستند آزادانه افکار و نگرانیهای خود را در طول جلسات مطالعه به اشتراک بگذارند.
تفاوت مدرسه هوشمند و معمولی
مدرسه هوشمند ویژگیهای بسیار زیادی دارد. این ویژگیها میتوانند مدرسه هوشمند را از مدارس معمولی متمایز کنند. برخی از تفاوتها و ویژگیهای مدرسه هوشمند که آن را از مدارس معمولی متمایز میکنند به شرح زیر هستند:
1 – مدیریت کلاس درس در مدرسه هوشمند
مهمترین تمایز یک مدرسه هوشمند و یک مدرسه معمولی مدیریت کلاسهای درس است. اولین گام برای مدیریت کلاس درس در یک مدرسه هوشمند این است که بتوانید کلاسهای خود را بهصورت الکترونیکی و با زمانبندی خودکار برگزار کنید. به همین دلیل وجود یک سیستم نرمافزاری حرفهای که بتواند کل فرایند آموزش الکترونیکی دانشآموزان را انجام دهد یکی از مهمترین ملزومات یک مدرسه هوشمند تلقی میشود.
2 – سیستم کنترل تردد در یک مدرسه هوشمند
بخش دیگری که وجه تمایز بین مدارس هوشمند و مدارس معمولی محسوب میشود، امکان کنترل و نظارت بر رفتوآمد دانشآموزان و کادر مدرسه بهصورت الکترونیکی است. در مدارس هوشمند به کمک سامانههای الکترونیکی، وضعیت حضور و تردد کارکنان یا دانشآموزان مدرسه بهصورت خودکار ثبت میشود و با استفاده از اتصال اینترنتی یا شبکه داخلی در نرمافزار حضوروغیاب مدرسه قرار میگیرد. نرمافزار مدرسه هوشمند بهگونهای طراحی میشود که کاملاً یکپارچه باشد. بهعنوانمثال اگر وضعیت حضور یا غیبت دانشآموزان در سیستم ثبت شود، پیامکهای اطلاعرسانی برای والدین ارسال شده و همچنین در سیستم معلم درج میشود.
به طور معمول سیستم حضوروغیاب در مدارس هوشمند از دو بخش نرمافزاری و سختافزاری تشکیل شده است، بخش نرمافزاری که فرایند ثبت و ذخیره اطلاعات را انجام میدهد و بخش سختافزاری که وضعیت تردد افراد را از طریق اثر انگشت یا کارتهای الکترونیکی ثبت میکند و با سیستم نرمافزاری هماهنگ میشود.
3 – مدیریت حسابداری مدارس هوشمند
سیستم های مالی و حسابداری بهویژه در مدارس غیرانتفاعی اهمیت دارند. تمایز یک مدرسه هوشمند با مدرسه معمولی در بخش مدیریت مالی این است که یک مدرسه هوشمند باید امکان تولید فیش حقوقی و پرداخت خودکار به کارکنان بر اساس ساعات کار وجود داشته باشد؛ بنابراین ازآنجاییکه ساعات کار محاسبه میشود، سامانه میتواند حقوق هر فرد را طبق دستورالعمل آموزشی محاسبه و فیش حقوقی صادر کند. به این شکل مدیریت مالی در مدارس هوشمند بسیار دقیقتر خواهد بود.
4 – کنترل اتوماسیون مدرسه در مدارس هوشمند
کتابخانه، کافهتریا یا سیستم پذیرایی بخشی از مدرسه هستند که برای مدیریت آنها در مدارس عادی به مدیر نیاز خواهید داشت. اما در مدارس هوشمند این قسمتها بهصورت کاملاً الکترونیکی مدیریت میشود؛ دانشآموزان میتوانند در سیستم نرمافزاری برای خود غذا رزرو کنند و در ساعت معینی آن را از غذاخوری مدرسه تحویل بگیرند.
این مکانیسم برای سایر بخشهای مدرسه مانند کتابخانه نیز قابلاجرا است. بهعنوانمثال میتوانید کتابهای موجود در کتابخانه را با بارکد در سیستم ثبت کنید، از طرفی دانشآموزان میتوانند کتابهای موردنظر را در نرمافزار مدرسه ببینند و در صورت تمایل کتاب خاصی را رزرو کرده و بعداً شخصاً در مدرسه دریافت کنند.
تجهیزات مدرسه هوشمند
هوشمندسازی مدارس نیاز به تجهیزات سختافزاری و نرمافزاری خواهد داشت. در ادامه در مورد هر دو نوع تجهیزات موردنیاز برای یک مدرسه هوشمند صحبت خواهیم کرد.
تجهیزات سختافزاری مدرسه هوشمند
وقتی صحبت از یک مدرسه هوشمند میشود، اولین چیزی که به ذهنمان میرسد استفاده از ویدئو پروژکتورها و کامپیوترها در این مدرسه است. البته که این موارد برای هوشمندسازی مدارس، ابزارهای اصلی محسوب میشوند، تجهیزات سختافزاری دیگری لازم است در مدارس هوشمند استفاده شوند که به شرح زیر هستند:
- تخته هوشمند
تخته هوشمند ابزاری است که در مدارس هوشمند بهعنوان جایگزینی برای تخته وایت بورد یا تختهسیاه استفاده میشود. تخته هوشمند میتواند به شکل یک برد کامپیوتری لمسی مستقل یا یک دستگاه قابل اتصال برای کنترل کامپیوتر از پروژکتور طراحی شود.
- پروژکتور
پروژکتور ابزار اصلی مدارس هوشمند است. پروژکتور نوعی سختافزار است که به کامپیوتر یا لپتاپ متصل میشود و تصویرنمایش داده شده را روی صفحهنمایش یا تخته نشان میدهد. این دستگاه از نظر سختافزاری از یک لنز مخصوص و یک لامپ نشانگر تشکیل شده است که پس از دریافت تصاویر از کامپیوتر، آنها را تا حد زیادی بزرگ کرده و روی سطح سفید منعکس میکند.
- کامپیوتر یا لپتاپ
شاید بتوان کامپیوتر را مهمترین ابزار یک مدرسه هوشمند دانست، زیرا تقریباً تمام پردازش و نمایش اطلاعات به کمک کامپیوتر انجام میشود؛ بنابراین وجود یک کامپیوتر رومیزی یا لپتاپ در هر کلاس درس در یک مدرسه هوشمند، لازم و ضروری است.
- دوربین و میکروفون
دوربین و میکروفون ابزارهایی هستند که برای آموزش آنلاین استفاده میشوند. زمانی که معلم فرایند تدریس را بهصورت مجازی انجام میدهد، بهمنظور تعامل سادهتر با دانشآموزان، به دوربین و میکروفون نیاز دارد.
- دستگاه ثبت حضور خودکار
یکی از ابزارهای سختافزاری ضروری برای یک مدرسه هوشمند، استفاده از دستگاههایی است که حضوروغیاب دانشآموزان و حتی کادر آموزشی را بهصورت خودکار ثبت کند. با کمک این دستگاه بهراحتی میتوان وضعیت تردد و حضوروغیاب دانشآموزان یا کارکنان مدرسه را کنترل کرد. نحوه کار این دستگاه بسیار ساده است. اثر انگشت هر دانشآموز به دستگاه تعریف میشود، سپس دانشآموزان هنگام ورود به مدرسه حضور خود را با اثر انگشت خود ثبت میکنند. همچنین در صورت عدم ثبت حضور دانشآموز تا زمان معین، بهصورت خودکار از طریق پیامک یا تلفن همراه به والدین اطلاع داده خواهد شد.
- میکروسکوپ دیجیتال
در کلاس های درس علوم و زیستشناسی کاربرد زیادی دارد. به کمک میکروسکوپ دیجیتال کلیه دانشآموزان میتوانند بهصورت همزمان تصاویر نمونه آزمایش را به کمک ویدئو پروژکتور و تخته هوشمند در ابعاد بزرگتر مشاهده نمایند.
تجهیزات نرمافزاری مدرسه هوشمند
تجهیزات نرمافزاری مدارس هوشمند میتواند شامل مجموعهای از ابزارهای پیشرفته و برنامههای کاربردی باشد که برای بهبود فرایند آموزش و یادگیری به کار میروند. برخی از تجهیزات نرمافزاری مدارس هوشمند به شرح زیر هستند:
- سیستمهای مدیریت آموزشی: این سیستمها شامل مجموعهای از ابزارها و برنامههای کاربردی هستند که امکان مدیریت آموزشی را به دانشآموزان و معلمان میدهند. این سیستمها از قابلیتهایی مانند برنامهریزی و مدیریت کلاسهای آموزشی، ارائه محتوای آموزشی، ارائه بازخورد و ارزیابی عملکرد دانشآموزان بهره میبرند.
- نرمافزارهای آموزشی: این نرمافزارها شامل مجموعهای از برنامههای کاربردی هستند که به دانشآموزان کمک میکنند تا محتوای آموزشی را با بهترین روشهای یادگیری فرابگیرند. این نرمافزارها شامل برنامههای کامپیوتری، بازیهای آموزشی، فیلمهای آموزشی و غیره میشوند.
- سامانههای ویدئوکنفرانس: با استفاده از این سامانهها، معلمان و دانشآموزان میتوانند در هر زمان و مکانی با یکدیگر در ارتباط باشند و بهصورت آنلاین کلاس درس بگیرند.
- سامانههای هوشمند تصاویر: این سامانهها برای ارائه تصاویر و فیلمهای آموزشی به دانشآموزان و معلمان استفاده میشوند. این سامانهها از قابلیتهایی مانند تشخیص چهره، تشخیص حرکت و ارائه تصاویر باکیفیت بالا بهره میبرند.
- نرمافزارهای مدیریت مالی: این نرمافزارها به مدیران مدارس کمک میکنند تا مالیات، حقوق و دیگر هزینههای مدرسه را مدیریت کنند.
در کل، تجهیزات نرمافزاری مدارس هوشمند برای بهبود فرایند آموزش و یادگیری، کاهش هزینههای آموزشی و افزایش انگیزه و علاقه دانشآموزان به یادگیری طراحی شدهاند. هر مدرسه هوشمند میتواند از تجهیزات نرمافزاری مختلفی استفاده کند که بسته به نیازهای آن مدرسه و منابع موجود برایش، متفاوت باشد.
سخن پایانی
در نهایت، امیدوارم این مطلب در مورد مدارس هوشمند، برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن هرگونه سؤال یا نظر درباره این موضوع، لطفاً در قسمت نظرات وبلاگ ارائه دهید. منتظر بازخوردهای شما هستیم تا بتوانیم مطالب بیشتری در ارتباط با این موضوع در آینده در اختیارتان قرار دهیم. با تشکر از همراهی شما.
برای ارسال نظر لطفا ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید. صفحه ورود و ثبت نام